Simon Stevin
- Stevin, Simon, Tafelen van Interest, midtsgaders de constructie der selver, ghecalculeert door Simon Stevin Brugghelinck, Antwerpen, Plantijn,
1582 [volgens Dijksterhuis Gemeentebibliotheek Rotterdam, Koninklijke Bibliotheek Brussel,
universiteitsbibliotheek Gent, Bibliotheek Plantin-Moretus, Antwerpen]. Herdruk in C.M. Waller Zeper,
De oudste interesttafels in Itali&eeuml; Frankrijk en Nederland, Amsterdam 1937.
Digitale versie van het exemplaar uit
de UB in Gent (books.google.com)
Herdruk 1590, Amsterdam: Bastiaan Adriaensz [volgens Dijksterhuis in UvA]
Herdruk ca. 1930? [UBU ODJ 2060]
- l'Arithmetique de Simon Stevin de Bruges, Leyde: Plantin, 1585, Digitale versie
- Stevin, Simon, De Thiende, leerende door onghehoorde
lichtigheyt allen rekeningen onder de Menschen noodig vallende,
afveerdighen door heele ghetalen sonder ghebrokenen, Leiden,
Plantijn, 1585. Location(s): UBU [AB-THO: DIJNS 21-737].
[volgens Dijksterhuis in de Gemeentebibliotheek te Rotterdam,
volgens Dijskterhuis en Smeur in bibliotheek Museum Plantin Moretus, Antwerpen;
Stadsbibliotheek Antwerpen; volgens Smeur in Bibliotheek van het British Museum, London]
Diverse facsimile-edities van dit boekje zijn verschenen:
La "Thiende" de Simon Stevin - fac-similé de l-édition originale
Plantienne de 1585 avec une introduction par H. Bosmans S.J.,, Anvers-La Haye 1924 [UBU];
De thiende, 1585 : facsimile / Simon Stevin ; with an introd. by A.J.E.M. Smeur ,
Nieuwkoop: De Graaff, 1965; Dutch Classics in the History of Science 15;
Herdrukt als appendix in: Joa. Neperus (John Napier) Eerste deel van de Nieuwe Telkonst,
inh. verscheyde manieren van rekenen, waerdoor seer licht kunnen volbracht wsorden de
geometrische en de arithmetische questien ... uyt het latyn overgheset voor Adr. Vlacq. Ware achterbygevoegt zijn eenige seer lichte manieren van
Rekenen tot den Coophandel dienstigh, leerende alle ghemeene
Rekeninghen ... door Ezechiel de Decker. Noch is hier achter byghevoeght de
Thiende van Symon Stevin van Brugghe. Gouda 1626. [vindplaatsen zie in algemene literatuurlijst]
Digitale editie (Geer Hoppenbrouwers)
- Simon Stevin: Wisconstighe Ghedachtenissen, Leiden, Jan
Bouwensz, 1605 - 1608. [UBU P fol 12-15; UBL; UvA zie Mannoury p. 12].
Bestaat uit vijf stukken:
- I Weereltschrift, onderverdeeld in drie delen:
-
1. Van den Driehouckhandel (verdeeld in boek 1: Vant maecksel der tafels der Houckmaten, 2. Van de platte driehoucken, 3. Van de clootsche driehoucken,
4. Van de hemelclootsche werkstucken deur rekeninghen der clootsche driehoucken ghewrocht)
Digitale versie (UU)
Digitale versie (TUD)
- 2. Vant Eertclootschrift (verdeeld in boeken: 1. Van syn bepalinghen int ghemeen, 2. Vant stofroersel des Eertcloots,
3. Van de Eertclootsche Damphoogde, 4. Van de Zeylstreken, 5. Van de Havenvinding, 6. Van de Spiegeling der Ebbenvloet)
Digitale versie (UU)
Digitale versie (TUD)
- 3. Van den Hemelloop (verdeeld in boeken: 1
Van de vinding der dwaelderloopen en der vaste sterren deur ervaringsdachtafels met stelling eens vasten Eertcloots; 2. Van de Dwaelderloop deur wisconstighe wercking ghegront op de oneyghen stelling eens vasten Eertcloots;
3. Van de vinding der Dwaelderloopen deur wisconstighe wercking ghegrondt op de wesentlicke stelling des roerenden Eertcloots)
Digitale versie (UU). NB de eerste paar bladzijden van de Hemelloop ontbreken.
- II De Meetdaet
Digitale versie (UU).
- III De Deursichtighe
Digitale versie (UU).
- IV De Weeghconst
Digitale versie (UU).
- V Van de Ghemengde Stoffen:
1: Van de Telconstighe Anteyckeninghen
Digitale versie (UU).
V Van de Ghemengde Stoffen:
2. Van de Vorstelicke Bouckhouding in Domeine en Finance Extraordinaire
Digitale versie (UU).
V Van de Ghemengde Stoffen: Iournael in Bouckhouding van Coomschap op de Italiaensche wyse (titel en 6 pagina's)
V Van de Ghemengde Stoffen: Schultbouck in Bouckhouding van Coomschap op de Italiaensche wyse, 58 pp.
Digitale versie (UU).
V Van de Ghemengde Stoffen: Iornael in Domeine op de Italiaensche wyse, 10 pp.
Digitale versie (UU).
V Van de Ghemengde Stoffen: Schultbouck in Domeine op de Italiaensche wyse, 117 pp.
Digitale versie (UU).
Nota Bene: volgens de inhoudsopgave van de Ghemengde Stoffen bevatten deze nog meer:
Het derde van de Spiegheing der Singconst. Het vierde vanden Huysbou, Het vijfde vanden Crijchshandel.
Het seste van verscheyden anteyckeningen.
Deze overige delen 3-6 zijn niet aanwezig in het exemplaar UBU P vol. 15 waarop de Utrechtse digitale versie
is gebaseerd.
In het exemplaar in de UBU is P vol. 12 de boeken 1 en 2 van het
Weereltschrift; P vol. 13 de Meetdaet en de Deursichtighe, P vol. 14
boek 3 van het Weereltschrift, en P vol. 15 de Weeghconst en de Ghemengde
Stoffen.
In de UBL is 1286 A 19 de Meetdaet en de Deursichtighe,
1286 A 18 vermoedelijk de rest.
Website over Stevin
door Ad Davidse, oud-natuurkundeleraar. Er is al vrij veel aan
Stevin gedaan.
Op deze website staat een digitale uitgave van een deel van de Wisconstige
Gedachtenissen.
Overzicht van
op deze website
gedigitaliseerde gedeelten, hieruit o.a.
Stuk 2: Meetdaet Boek 1 deel 1
(p. 2 - 27)
Boek 1 deel 2
(p. 28 - 44) Boek 2
deel 1
(p. 45-73) Boek 2
deel 2
(p. 73-95)
Boek 3 (p. 97-118) Boek 4 (p. 121-131) Boek 5 (pp. 134-168) Boek 6 (pp. 170-203).
- Verder zijn er digitale edities van
Eerste boeck des Driehoekshandels (Weereltschrift boek 1),
Laatste stukje van het Eertclootschrift,
getiteld: Vant menghen der Spiegheling en Daet.
- Voor Stuk III zie Kirsti Andersen, Stevin's Theory of Perspective: the origin of a Dutch
academic approach to perspective, Tractrix 2 (1990), pp. 25-62.
- Voor Stuk 5; zie B.Boon, Simon Stevin's Coopmansbouckhouding / eene inl. tot de kennis van het Italiaansch boekhouden , Leiden 1887.
- Een deel van Stuk 5 schijnt te staan in het volgende item (gevonden
in een antiquariaatscatalogus, 2005)
F Bywater edits: HISTORIC ACCOUNTING LITERATURE. Simon Stevin:
VORSTELICKE BOUCKHOUDING OP DE ITALIAENSCHE WYSE / LIVRE DE COMPTE DE
PRINCE A LA MANIERE D'ITALIE, Leyden 1607 & 1608, reproduced in facsimile
by the Scholar Press and the Yushodo Press, London & Tokyo 1980. Two volume
in one. Thick folio on fine paper. Cream cloth & grey boards. A superb
facsimile. One of only 125 copies issued as part of a highly important set
along with 49 similar works. [Never before sold separately - only
previously sold as part of complete sets to major world libraries ].
Stevin extended the skills of book-keeping into public accounts. Highly
important. * the texts in the series HISTORIC ACCOUNTING LITERATURE
expound and develop the art of book-keeping in the 350 years after
Pacioli's seminal Summa de Arithmetica. They show how patterns and
conventions were established, and how the following generations built on
them in turn. As this body of knowledge accumulated, it became the
framework for commercial dealings. Most of these works were intended for
the instruction of students and apprentices, or for the use of book-
keepers and merchants. The original copies are in the library of the
Institute of Chartered Accountants in London, whose holdings in the fields
of book-keeping and accountancy are the finest in the world. Most are of
the utmost rarity & extremely fragile. Probably the only opportunity to
acquire this text, whose original has not been offered for sale for many
years, and probably never will be again. Mint condition.
Found in the catalogue: Varia (89960 further titles)
Vendor: Old Book Company [UK-LS62JX Leeds]
Price: $ 616.00
- N.B. de Latijnse vertaling van Simon Stevin's Wisconstige Ghedachtenissen onder de titel Hypomnemata Mathematica
(vertaler was Willebrord Snel),
Leiden 1608, is digitaal beschikbaar via
gallica.bnf.fr.
Vol. 1 hiervan begint met de Cosmographia,
Primo de doctrina Triangulorum (343 pp), secundo de Geographia (188 pp),
tertio de Astronomia, seu orbium coelestium
conversione et motu (335 pp).
Een andere digitale versie van het Tomus Secundus (books.google.com)
- N.B. Stevin heeft andere werken in het Nederlands geschreven over onderwerpen die dicht in
de buurt van de wiskunde liggen, namelijk
Dialectike (1585) [UBU],
Beghinselen der Weeeghconst (1586)
[UvA Mannoury p. 276], Digitale versie (books.google.com, ex. in de Bayerische Staatsbibliothek München)
Weeghdaet (1586) [UvA Mannoury p. 276], Digitale versie (books.google.com)
Beghinselen des Waterwichts (1586) [UvA Mannoury p. 282],
Beghinselen der weeghconst Leiden 1586, Digitale versie (books.google.com)
Digitale versie (books.google.com)
Stercktenbouwing (1594),
Havenvinging (1599) [UBU],
Castrametatio, dat is legermeting Digitale versie
nieuwe maniere van sterctebou door spilsluysen (1617) [UBU],
zie voor informatie hierover
Dijksterhuis (1943). Digitale versie (books.google.com)
Een Duitse vertaling, Wasser-Baw, Frankfurt 1631, Digitale versie (books.google.com)
Een andere Duitse vertaling, Festung-Bawung, Frankfurt 1623, digitale versie (books.google.com)
Hendrik Stevin (Zoon van Simon Stevin), Wisconstig filosofisch bedryf, begrepen in 14 boeken.
Leyden 1667 [UvA Mannoury p. 83] Digitale versie (books.google.com, ex. in de Bibliotheca Palatina)
Hendrik Stevin, Plaetboec vervangende de figuren of formen
gehorig tottet wiscontich (sic) filosofisch bedryf,
Leiden 1668 [UvA Mannoury p. 81]
Gebruikte literatuur:
E.J. Dijksterhuis, Simon Stevin, 's-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1943 [in het Nederlands]
E.J. Dijksterhuis, Simon Stevin: Science in the Netherlands around 1600,
The Hague: Martinus Nijhoff, 1970.
A.J.E.M. Smeur, De zestiende-eeuwse Nederlandse rekenboeken,
's-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1960.
The Principal Works of Simon Stevin, ed. o.a. E.J. Dijksterhuis,
ca. 1955, Digitale versie (TU Delft)
Verdere literatuur:
Charles van den Heuvel, Wisconstige gedachtenissen. Maurits over
de kunsten en wetenschappen in het werk van Stevin, in: Kees
Zandvliet, ed., Maurits, prins van oranje, Zwolle 2000, pp. 106-121.
H. Elkhadem, ed., Simon Stevin. De geboorte van de nieuwe wetenschap
1548-1620. Turnhout 2004.
Jan Hogendijk
<J.P.Hogendijk_at_uu.nl>
2014